Lê Lựu - sự thật và giai thoại (3)

Kỳ III -EM NHƯỜNG THỦ TRƯỞNG Nhà thơ Bùi Hoàng Tám

Trước đây, Lê Lựu rất mê cờ tướng. Tôi đã chơi với anh vài ván và anh thuộc hàng kha khá. Hồi mới đến VNQĐ, tôi thường thấy anh chơi cờ với một ông già người đầm đậm. Hai người cứ ngồi vào bàn là ỏm tỏi. Ông già đánh cờ với anh thật là một người kỳ quái vì bệnh... hoãn.

Có lần tôi thấy ông nhỏm cả người dậy, hai tay đè chặt quân cờ đòi đi lại. Rồi họ cãi nhau như hai cậu bé chơi bi. Và phần thắng bao giờ cũng thuộc về ông già kia bởi cuối cùng, Lê Lựu đành rút lui bằng câu rất gượng: Em nhường thủ trưởng.

Nhìn họ chơi cờ, khó ai có thể tưởng tượng đó là một ông Đại tá và một ông Thiếu tướng đã từng lăn lộn khắp các chiến trường chống Mỹ. Mãi lâu sau, tôi mới biết ông già chính là Thiếu tướng Nguyễn Chí Trung, tác giả của tác phẩm nổi tiếng Chuyện làng Mực.

Trở lại với chuyện “cờ bạc” của nhà văn Lê Lựu, một điều tôi có thể dễ nhận thấy là nếu có một lần hầu bài Lê Lựu, bạn sẽ đọc được hết ở anh những góc độ biểu cảm tâm trạng buồn vui, mất mát, được thua, những hy vọng và thất vọng của cuộc đời. Đánh bài với Lê Lựu là một niềm vui và xem anh đánh bài lại là sự khám phá. Cái gan ruột nhà văn chả bao giờ che giấu được.

Kỳ IV - LÊ LỰU ĂN ĐƯỢC TẤT CẢ NHỮNG CON VẬT CÓ CHÂN CHỈ TRỪ... BÀN GHẾ!

Trong cuốn “Chân dung và Đối thoại”, nhà thơ Trần Đăng Khoa có đoạn tả về thói quen ăn đêm của Lê Lựu rằng trước khi viết, Lê Lựu thường tạt qua một hẻm phố nào đấy để “nạp thêm nhiên liệu cho máy móc vận hành”.

Và trong các món ăn đêm ấy, Lê Lựu đặc biệt mê cái món phở “bốc mả”. Đó là những bát phở cuối cùng trong ngày, nước phở đậm, đặc ngầu những... cấn nồi. Bà chủ quán xem ra đã quá quen với khẩu vị của Lê Lựu, có lẽ nghĩ anh là ông xế lô sau một ngày chở khách mệt nhọc bèn bốc cho anh một đống xương xẩu, cổ cánh đã hầm kỹ không tính tiền rồi đổ ào thùng nước rửa bát ra mặt đường.

Lê Lựu tỏ ra rất khoan khoái, gương mặt nhôm nhoam những râu ria bừng bừng sung mãn như người trúng xổ số.

Nhiều ngày sống với Lê Lựu, tôi thấy những chi tiết này hoàn toàn có thật. Nhiều lần đi quán cùng anh, tôi đã chứng kiến cảnh như vậy hoặc tương tự như vậy. Chỉ có điều, qua ngòi bút duyên dáng của Trần Đăng Khoa, sự việc sống động hơn, “thật” hơn.

Lê Lựu là người “ăn được tất cả các vật có cánh chỉ trừ... máy bay và ăn tất cả các vật có chân, chỉ trừ... bàn ghế”. Nói thế có phần hơi quá nhưng quả thật, Lê Lựu là người rất xuề xoà trong ăn uống. Anh xơi được mọi thứ, bất kể đó là món gì, nếu có người ăn được là anh xơi tuốt.

Có lần đến thăm một doanh nghiệp, vị giám đốc mời Lê Lựu đi ăn. Trước khi đi, với bản tính chu đáo và cũng bởi lòng kính trọng một văn hào, vị giám đốc hỏi Lê Lựu có ăn được thịt rắn không? Lê lựu bảo: “Có chứ! Món ấy rất ngon và bổ đấy”.

Té ra Lê Lựu không chỉ ăn được “tất cả các con vật có chân, chỉ trừ bàn ghế” mà bác còn xơi được cả những con vật… chả có cái chân nào.

--

Bùi Hoàng Tám