Heo may về Tản văn của Công Thế

           

                Mới hôm nào râm ran lời chào xuân. Mới hôm nào những mầm non mơn mởn đón những vạt nắng. Vậy mà hôm nay bất chợt làn heo may se se lạnh ùa về xạc xào lá bay. Sắc thu đã ươm vàng trên vòm lá, sắc thu ươm vào cả khoé mắt nâu thiếu nữ bâng khuâng.  Bông mình thấy hoang hoải một chút gì man mác những xa xăm dội về. Và mình viết, viết cho một nỗi nhớ. Nỗi nhớ không có tên, nỗi nhớ cứ theo năm tháng đeo đẳng không nguôi....      
       Có một người ở xa. Ở nới cái cảm giác heo may không rõ rệt có chăng chỉ là man mác, mơ hồ thoang thoảng trong ký ức. ...    
           Có một người đã xa lắm mùa heo may, không phải chạy trốn heo may để đi về miền ấp áp. Ở đó nàng vẫn  nhớ mùa hoa sữa khi thu về, vẫn nhớ cốm xanh, nhớ cả bát canh bánh đa cá rô tháng mười, nhớ tiếng sấu rụng, nhớ cánh buồm nâu xuôi theo dáng chiều ...
          Ở đó, nàng có cả khoảng trời mênh mông với những con đường đất đỏ men dưới triền đồi, có hàng thông vi vu gió. Ở đó mùa này ràn rạt gió, ràn rạt nắng Và ràn rạt hoa Dã Quỳ nở vàng ươm trên các ngả chân trời. Ở đó chiều xuống nàng  thường ngồi trên mé đồi ngắm khi hoàng hôn xuống, hút theo  những ngọn gió đãi đàng đùa dỡn thảm dã quỳ miên man. Chỉ đến khi trời sẫm tím hoang hoải hơi sương, cái hơi lạnh đó như một chút heo may nhè nhẹ. Vậy là thấy khắc khoải một nỗi  nhớ.  Và khoảnh khắc hôn tôi có khi chẳng ăn nhập gì với nàng. Nhưng chút heo may cũng gợi, hay chỉ là chút quà nhỏ gửi về miền xa đó . Một chút gió heo may.

   Mùa đông đi mùa xuân về, hè qua là thu đến, nắng và mưa, ngày và đêm. Bầu trời nắng chói chang rồi bầu trời lại xanh ngăn ngắt như không thể xanh hơn được nữa. Đó là quy luật muôn thủa của trời đất, muôn năm vẫn vậy. Nhưng với mỗi người, mỗi tâm hồn lại có những kỷ niệm vui buồn, yêu, nghét ứng nghiệm với từng khoảnh khắc thời gian của vũ trụ. Để rồi khắc khoải, mong ngóng nhớ thương, để rồi nâng niu, trân trọng. Nhưng có lẽ không mấy ai không cảm nhận và rung động trước sắc thái của mùa thu. Ấy là khi cái nóng hầm hập như đổ lửa của mùa hạ vừa dứt, trời chuyển dịu mát, rồi ngọn gió heo may phảng phất từ đâu thổi tới lay động đem theo hơi thở phập phồng se se lạnh, cỏ cây xào xạc. Nắng vàng cứ tãi ra tràn ngập không gian mang đến nỗi buồn man mác,  một nỗi buồn vô cớ.

Heo may không biết đến tư đâu? Nhiều khi không xác định, chỉ một làn gió thoang thoảng, có khi không phải là gió nữa nghe nhẹ như hơi thở của thiếu nữ kìm nén nỗi lòng thương nhớ người yêu nơi phương xa. Lại mơ hồ như tiếng xì xào, lao xao của cánh đồng lúa tháng mười đang vào mùa chắc hạt. Mặt hồ lăn tăn gợn sóng,  rồi nghe đâu đó tiếng thì thầm của rặng liễu tâm tình...

 Heo may về bắt nhịp với cảnh trời đất, khiến tâm hồn ta được trải ra, bồi hồi hoài niệm, ký ức lại ùa về. Trong thời khắc giao mùa thiêng liêng ấy, thời khắc mà ngọn gió đầu mùa ấy thổi thoảng qua, tôi đồ rằng ngọn gió ấy sẽ làm biết bao tâm hồn xao xuyến. Sự xao xuyến ấy âm thầm, thấm  vào sâu thẳm tâm can cũng có thể lộ phát, có khi làm tay chân lóng ngóng trở nên hâu đậu, vô tình và những cặp má đào sẽ ửng hồng, khuôn mặt ran ran nóng,  e thẹn như  gặp người yêu của mối tình đầu...

Cũng lâu lắm rồi tôi mới có dịp về quê vào mùa gió heo may. Con đường làng giờ đây đã được bê tông hóa khác xưa nhiều lắm. Đâu rồi con ngõ lát gạch nghiêng nghiêng nắng chiều, những bụi tre rủ tóc khum khum. Hồi nhỏ tôi có thói quen cứ chiều tà là tôi lại ra cây cầu đá đầu làng ngồi chờ mẹ. Nhìn thấy me tôi reo lên chạy đến đón. Hôm nào cũng vậy mẹ tất bật vội vàng, chân lấm bùn đất, đôi quang gánh trên vai, bên hông mẹ bao giời cũng kèm theo cái giỏ, chí ít trong đó cũng có vài cua hoặc mấy con cá đòng đong, rô, diếc, có hôm mẹ còn bắt được mấy con muông muỗng béo múp. Những chiến lợi phẩm nhỏ nhoi từ đồng ruộng sình lầy tanh mùi bùn đất ấy, là quà của mẹ cho tôi. Tôi reo lên đôi chân sáo tưng tưng. Những kỷ niệm xa xưa ấy theo tôi năm tháng, đã nuôi dưỡng tâm hồn tôi.
Hai mẹ con đi về trên con đường làng trong bóng chiều tà, trong mùi ngái nồng khói bếp rạ rơm, những làn khói mỏng mảnh cuộn lên trong gió heo may bảng lảng. Cảnh vật vắng lặng, tĩnh mịch.  Ấy vậy mà sao cho đến bây giờ tôi vẫn nhớ, nhớ mãi. Cái không gian ấy bây giờ hiếm hoi lắm nó cứ xa lắc xa lơ, mơ hồ, nơi nảo nơi nào, có chăng chỉ là ảo giác hoặc bất chợt thoáng qua. Hàng cây hoa sữa đường làng đang kỳ nở bông, cánh hoa vãi trắng như những hạt tấm dưới sàng thả hương ngan ngát cho tôi cảm giác thân thương. Cây dâu da trước ngõ vàng trong nắng chiều, gặp làn heo may xôn xao lay động những chiếc lá cũng như vàng hơn khác thường, bay bay lặng lẽ chia tay với vòm xanh còn lại, nhường tinh tuý cho sự sinh sôi mùa sau. Bầy trâu gõ móng chân đê no tròn bụng cỏ, thủng thẳng nhai lại bọt sùi trắng mép. Bọn trẻ mải mê với cánh sáo diều vi vu no gió ngân nga khúc hát đồng giao.

Tôi lặng lẽ đi trong chiều thu trên con đường quê với bao ký ức cùng tâm trạng bồi hồi xúc động. Tôi thỏa thích được nhìn, được ngắm, được đắm chìm, tắm táp trong không gian làng quê thanh bình. Nơi chôn rau cắt rốn, nơi đã níu giữ bao ký ức tuổi thơ tôi. Bao hình bóng gia đình người thân, họ hàng, làng xóm luôn theo tôi suốt những năm tháng xa nhà. Còn nhớ những trưa hè trên chiếc võng kẽo kẹt đầu chái, tôi chìm vào giấc nồng trong tiếng ru à ơi của mẹ. Chìm vào trong những câu chuyện cổ tích mẹ kể.  Chìm trong tiếng giòn giã của chiếc điếu cầy nơi cha. Tất cả những hình ảnh ấy giời đây chỉ là những kỷ niệm khắc cốt ghi tâm, như những nguồn năng lượng để nuôi tôi sống và trưởng thành, luôn nhắc nhở tôi về một thời gian khó, nhọc nhằn của cha mẹ sao quên. Có khi đấy cũng là bản sắc mà bản sắc thì cần gữi gìn, chắc tôi không hoài cổ?

Thời gian cứ lặng lẽ trôi, ký ức quê nhà vấn vương cùng tôi năm tháng. Đến nay đã nửa đời người, mái tóc tôi đã phôi pha sương gió. Nhưng thời gian trôi đi cũng cay nghiệt lắm thay, thời gian làm nhoà đôi mắt mẹ tôi, chùn bước chân cha tôi, thời gian cũng dắt lối cha mẹ tôi khuất mờ xa phía sau núi. Dẫu biết đó là quy luật không thể cưỡng, nhưng có người con nào lại không uất ngẹn, đắng lòng xa xót thương nhớ.

Tôi miên man với bao hồi tưởng bỗng vấp phải những đùm rơm được chống xòe phơi dọc đường làng, những đùm rơm lum khum như bóng hình mẹ đang cặm cụi bên đường. Những cọng rơm vàng ươm phất phơ trắng đầu, thơm lừng hương nếp. Tôi bật nhớ, đúng rồi..! mùa cốm mới, trong thẳm sâu, hương cốm ngậy ngậy phảng phất quyện theo chiều gió heo may. Lại nghe đâu đấy tiếng cười nói râm ran, tiếng chầy giã thập thình, tiếng xoàn xoạt thóc lăn trên chảo rang nổ nép tép. Tôi hình dung trong mơ màng thấy cả cặp má ửng hồng và tiếng cười e thẹn của cô hàng xóm. Rồi vẳng đâu đâu lại nghe như tiếng mẹ mắng yêu: “ Sư bố anh về rồi đấy hử! ” Tôi giật mình. Bước chân tôi đã đến trước cửa ngôi nhà thân yêu nơi quê hương xứ sở. Lòng tôi xôn xang, mắt ngân ngấn lệ … giữa chiều xào xạc gió heo may.

                                                         

                                                                                  Mùa heo may năm 2011
Đây. Mùa cốm xanh  rồi thơm ban tay nhỏ..!